Asgari ücret, yasal bakımdan işçilere ödenebilecek en düşük seviyedir. İşçilerin belirlenen sınırın altında emeği karşılığı verilir. Birçok ülke 20. yy’ın sonuna doğru asgari ücret mevzuata geçirip uygulamaya başladılar.
Asgari ücret, gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım gibi zorunlu gereksinimleri hesaplanarak ve bu hesap üzerinden en az düzeyde karşılayacak biçimde hesaplamalar yapılır. Ülkelere göre asgari ücrette değişkenlik olabilir. Bazı ülkeler sadece saatini baz alarak hesaplamaktadır. Asgari ücret çalışma süresi ile ilişkilidir.
Asgari Ücret Nasıl Hesaplanır?
Asgari ücret üzerinden işverenin ve işçinin devlete karşı ödemek zorunda olduğu bazı kesintiler vardır. Asgari ücret bu kesintilerden sonra işçiye net olarak ödenmektedir. İşçiden yapılacak kesintiler;
- SSK primi işçi payı,
- İşsizlik sigortası işçi payı,
- Gelir vergisi matrahı yani brüt ücret,
- Damga vergisi,
- Kesintiler toplamı
- Net ücret ortaya çıkar.
Yıllara Göre Asgari Ücret Bedelleri
İşçinin saatlik ücreti aylık 30 iş günü üzerinden hesaplanır. Haftada 1 gün yasal olarak zorunlu ücretli izin ve 45 saatlik haftalık standart çalışması vardır. Haftalık çalışma saati haftalık olarak yayıldığında 7.5 saattir. 30 iş günü 7.5 saat çalışıldığını varsayarsak, çıkan 225 sayısının ücrete bölünmesi yoluyla hesaplanır.
İşçi ve işveren arasında normal haftalık çalışması süresi 45 saatin altında belirlenmiş ise bu süre ile kalan çalışmalar ve fazla süreler ile çalışma olarak nitelenir ve saat başı olarak yüzde 25 zamlı ve haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalar ise fazla mesai olarak adlandırılır ve saat başına yüzde 50 zamlı olarak ücret ödenir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu
Türkiye’de asgari ücret ile ilgili olan kararı asgari ücret tespit komisyonu almaktadır. Burada bulunan ilgili komisyonda işçi, işveren ve devlet temsilcilerini de içeren ve her biri için bir oy hakkına sahip 3 farklı taraflar vardır. Asgari ücret ile ilgili genel net tespiti bu komisyon yapar. Bu komisyon da kararların kesin olması için oy birliği yerine oy çokluğu aranır.
Asgari Ücret Yılda Kaç Kez Artıyor?
Asgari ücret yönetmeliği madde 7’ye göre asgari ücret en geç 2 yılda 1 olmak üzere belirlenir.
Asgari Ücretin Zamlı Fiyatı Belli Oldu
Son zamanlarda hızla artan enflasyona karşı, devlet uzun bir aradan sonra asgari ücrete yılda 2 kez zam yaptı. Bu zam yılın ilk 6 ayı ve son 6 ayı olmak üzere yapılmaktadır. Çalışanlar sadece enflasyona ezilmemek için ve hayat pahalılığı karşısında mücadele etmek için de desteklemek amaçlı bu zamlar yapıldı.
Asgari ücrete temmuz ayından geçerli olmak üzere yüzde 30 oranında bir artış yapıldı. Bu duruma göre, yeni asgari ücret brüt olarak 6 bin 471 TL olarak belirlendi. Bu durumda asgari ücret net olarak 5 bin 500 TL olarak güncellendi. Bu fiyat oranına göre Ocak ayından itibaren net asgari ücret yüzde 30 olarak artış sağlandı.
En Yüksek Asgari Ücret Veren Ülke
İsviçre’nin batısın da bulunan ve Cenevre kantonunda dünyanın en yüksek asgari ücreti için halk oy kullandı. Oy oranlarına göre Cenevre saatlik 23 İsviçre Frangı yani 190 TL olarak belirlendi. Aylık olarak ise asgari ücret 4100 İsveç Frangı bu da yaklaşık 33 bin 880 TL olarak belirlendi.
