Türk kültürünün önemli bir parçası olan halı ve kilimlerdeki motifler, kendine özgü anlam bütünlüğüne sahiptir. Bununla birlikte yüzyıllardır dokumacılık alanınında ilerleyen Türk insanı, motiflerine büyük anlamlar yükledi. Hikayeleri, destanları, masalları ve efsanelerini motife çevirip halılarına işleyen Türk insanı bütün dünyada ilgi çekmeye devam ediyor. Bu yazımızda sizlere Türk halı ve kilimlerinde hangi motiflerin daha çok kullanıldığını açıklayacağız.
Türk halı ve kilimlerinde hangi motifler kullanılıyor?
Türk halı ve kilimlerinde bazı kült motifler bulunmaktadır. Bu motiflerin ise kendine göre anlamları ve hikayeleri bulunmaktadır. Halı ve kilimlerinde hikayeler anlatan Türk insanı, bu motifler ile brilikte anlam bütünlüğünü sağlamaktadır. Aynı zamanda bazı inanışlar ve bazı istekler de Türk insanları tarafından halı ve kilimlere işlenmiştir.
Kartal motifi
Türk kültüründe ve efsanelerinde önemli bir yere sahip olan kartal, Türk halı ve kilimlerine sıklıkla işlenmiştir. Halı ve kilimlerde kullanılan kartal motifleri, gücün ve kudretin simgesi haline gelmiştir. Bu motif birçok halı ve kilimde kullanılmıştır.
Bereket motifi
Bu motifin ortasındaki semboller aileyi temsil ederken kenar kısımda bulunan boynuzlar ise kadın ve erkeği temsil eder. Aynı zamanda bu boynuza benzer kısımlar ailenin korunduğu anlamını taşımaktadır.
Sandık motifi
Bu motif evlenecek çağa gelmiş genç kızın çeyizini simgelemektedir. Eğer bir Türk kızı dokuduğu halıya bu motifi işlemişse o kızın asıl demek istediği, kendisinin evlenecek çağa geldiğinin ve çeyizinin hazır olduğunu söylemenin dolaylı bir yoldudur.
Ejderha motifi
Türk halı ve kilimlerine sıklıkla dokunan bu motif, Türk mitolojilerinde de önemli bir yere sahiptir. Türk mitolojik inançlarına göre ejderhalar, hava ve suyun efendisidir. Türk halı ve kilimlerine ise bu motifin işlenmesi, bahar aylarında yeteri kadar yağmur yağmasının gerekliliğidir.
Eli belinde motifi
Samimi söylüyoruz ki bu motifin asıl anlamı anaçlığı ve dişiliği temsil etmektedir. Aynı zamanda verimlilik ve bolluk da bu motif ile imgelendirilmektedir.
Hayat ağacı motifi
hayat ağacı motifi de Türk halı ve kilimlerini incelediğinizde, sıklıkla karşılaşacağınız bir motiftir. Bu motif sonsuzluğu temsil etmektedir. Türk toplumlarının sonsuzluğa kadar yaşayacağını temsil etmesi amacı ile hayat ağacı motifi sıklıkla Türk halı ve kilimlerine işlenmiştir.
Su yolu motifi
Su, insan için oldukça önemlidir. Bu önemi halılarına işlemek isteyen Türk insanı ise su yolu motifi ile halı ve kilimlere suyun önemini işlemiştir. Aynı zamanda bu motif, canlılığı ve hayatı da temsil etmektedir.
Koçboynuzu motifi
Koçboynuzu, erkekliği ve yöneticiliği temsil etmektedir. Türk halı kilimlerinde sıklıkla kullanılan bu motif, aynı zamanda üretkenlik ve güç anlamlarını da taşmaktadır. Bütün bunlar ile beraber bu motifi dokumak, dokuyan kişinin mutlu ve huzurlu olduğunu anlatmaktadır.
Göz motifi
Göz motifi, Türk halı ve kilimlerinin hemen hemen hepsinde kullanılmıştır. Genellikle bu motifi işlerken dokumacı, mavi ipliği tercih etmektedir. Bu şekilde bir bakıma halılarına nazar boncuğu koyulduğu düşünülür. Mavi renk, dikkatleri üzerine toplamaktadır. Bu motif, kem gözler ve nazara karşı koruma sağladığı düşünüldüğünden sıklıkla kullanılmıştır.
Bukağı motifi
Bukağı motifi, birlik ve beraberliği temsil etmektedir. Eğer ailede kavuşulmayı beklenen biri varsa, bukağı motifi ile birlikte bu kişi ile kavuşulması umut edilmektedir.
Öne çıkanlar
